۲-سبک زندگی دینی در سیره نبوی / اصل معنویت
در حالات معنوی رسول اکرم صلی الله علیه و آله هیچ حالتی به مانند لحظات نماز نیست؛ وجود مقدس پیامبر صلوات الله علیه وآله چنان مشتاق اقامه ی نماز و عبادت پرودگار بودند که برای آن لحظه شماری می کردند…
************************************************************************
پدید آورنده: سید علی شاهچراغی
دسته بندی: خطبه
سبک زندگی دینی در سیره نبوی
اصل معنویت
۳- اصل معنویت
بی گمان مهم ترین اصلی که در زندگی آدمی پشتوانه ی اصول دیگر است و حیات حقیقی بر محور آن استوار می گردد، اصل معنویت می باشد؛ امری که یاد خداوند، دین و اخلاق را در زندگی انسان جاری و حاکم می سازد.
قرآن کریم در سوره ی مبارکه ی نور، در مقام بیان ویژگی خانواده ی برتر و ممتاز می فرماید:
«فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ»[۱]
«در خانه هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت] آن ها رفعت يابد و نامش در آن ها ياد شود، در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى كنند، مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى آنان را از ياد خدا مشغول نمى دارد»
خانه و کاشانه ای که ستون های آن با نام و یاد خدا برقرار و مستحکم گردیده است، جایی برای ورود و حضور شیطان نخواهد بود و زندگی دنیوی، زنان و مردانی که در این محیط پرورش می یابند را از یاد خدا غافل نمی سازد.
پرتوی از معنویت پیامبر اعظم (ص)
معنویت در زندگی رسول اکرم صلی الله علیه و آله که در نماز، دعا، استغفار، توکل، توسل و نیز رفتار و کردار آن حضرت تجلی یافته است، منبعی حیات بخش می باشد که از درخشندگی و نورافشانی آن، عالم هستی روشن و منوّر گردیده است. آنچه در ادامه می آید، پرتوی است از این نورانیت و زیبایی بی مانند:
-
یاد خدا
امام حسن مجتبی علیه السلام درباره ی حالت ذکر و یاد خدا در زندگی حضرت رسول صلوات الله علیه و آله می فرماید:
«كانَ صلی الله علیه و آله لا يَجلِسُ و لا يَقُومُ إلا على ذِكر»[۲]
«رسول خدا صلی الله علیه و آله در جایی نمی نشست و برنمی خاست مگر با ذکر و یاد خدا»
اگرچه در این زمینه باید به دستور خداوند متعال نیز توجه داشت که در آیاتی از قرآن کریم خطاب به ایشان می فرماید:
«إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا»[۳]
«در حقيقت ما به زودى بر تو گفتارى گران بار القا مى كنيم»
مأموریت سخت و سنگینی که در سوره ی مبارکه ی انشراح و مزمل، این گونه توصیف گردیده است:
«الَّذِي أَنقَضَ ظَهْرَكَ»[۴]
«[بارى] كه [گويى] پشت تو را شكست»
«إِنَّ لَكَ فِي اَلنَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا»[۵]
«[و] تو را در روز آمد و شدى دراز است»
و به دنبال آن، بیان اموری که می تواند اجرای این مسئولیت سنگین را ضامن گردد؛ ذکر، تهجد و تلاوت قرآن.
«وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا»[۶]
«و نام پروردگار خود را ياد كن و تنها به او بپرداز»
«وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا»[۷]
«و پاسى از شب را زنده بدار تا براى تو [به منزله] نافله اى باشد. اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند»
«قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا»[۸]
«به پا خيز شب را مگر اندكى، نيمى از شب يا اندكى از آن را بكاه يا بر آن [نصف] بيفزاى و قرآن را شمرده شمرده بخوان»
که درسی آموختنی برای همگان است، تا بدانیم انجام کارهای روزانه و نیز مشکلات زندگی، پشتوانه ای قوی و مستحکم همچون معنویت شب هنگام را می طلبد و بدون آن، موفقیتی حاصل نخواهد شد.
-
به هنگام نماز
در حالات معنوی رسول اکرم صلی الله علیه و آله هیچ حالتی به مانند لحظات نماز نیست؛ وجود مقدس پیامبر صلوات الله علیه وآله چنان مشتاق اقامه ی نماز و عبادت پرودگار بودند که برای آن لحظه شماری می کردند:
«کانَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله یَنتَظِرُ وَقتَ الصَّلاةِ وَ یَشتَدُّ شَوقُهُ وَ یَتَرَقَّبُ دُخُولَهُ»[۹]
«رسول خدا صلی الله علیه و آله مشتاقانه انتظار وقت نماز را می کشید و بر ورود به آن مراقبت می نمود»
خصیصه ای که یکی از همسران رسول خدا صلوات الله علیه و آله نیز به آن تصریح نموده است:
«كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله يُحَدِّثُنَا وَ نُحَدِّثُهُ فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلَاةُ فَكَأَنَّهُ لَمْ يَعْرِفْنَا وَ لَمْ نَعْرِفْه»[۱۰]
«پيامبر صلي الله عليه و آله با ما مشغول صحبت بود، هنگامي كه وقت نماز مي رسيد، گويا هرگز ما را نمي شناسند و ما هم او را نمي شناسيم»
و خشوع و انابه ای که سراسر وجود آن حضرت صلی الله علیه و آله را در بر می گرفت:
«كَانَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و آله إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ يَرْبَدُّ وَجْهُهُ خَوْفاً مِنَ اللَّهِ تَعَالَى»[۱۱]
«پيامبر خدا صلّي الله عليه و آله، هر گاه به نماز مي ايستادند، رنگ رخسارش از خوف خداوند تغيير مي كرد»
و جسم مبارکش را به مانند پارچه ای افتاده بر زمین می ساخت:
«إِنَّ النَّبِيَّ صلی الله علیه و آله كَانَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ كَأَنَّهُ ثَوْبٌ مُلْقًى»[۱۲]
«همانا پيامبر صلّي الله عليه و آله هرگاه به نماز مي ايستاد، گويا جامه اي پهن شده به روي زمين بود»
همچنین به سبب طولانی شدن قیام، پاهای حضرت ورم می کرد:
«حَتى تَتَورَمَ قَدَماه»[۱۳]
«تا حدی که پاهایش ورم می کرد»
با این حال در جماعت، نماز را به سرعت پایان می بخشید تا مبادا کسی اذیت شود. یک روز نماز جماعت را به سرعت به پایان برد. عرض کردند: امروز نماز را بسیار کوتاه برگزار کردید؟! فرمودند: مگر صدای کودک را نشنیدید که چگونه گریه می کرد؟!
و نیز روایت ذیل:
«لَيَسْمَعُ بُكَاءَ الصَّبِيِّ فَيُخَفِّفُ مَخَافَةَ أَنْ تُفْتَنَ أُمُّهُ»[۱۴]
«تا صدای گریه بچه ای را می شنید، نماز را کوتاه می کرد تا مادرش مضطرب نگردد»
-
گریه و اشک
در سیره ی رسول خدا صلوات الله علیه و آله گریستن از خوف الهی نیز بسیار نقل گردیده است. امام حسین علیه السلام درباره جد بزرگوارشان چنین می گوید:
«كَانَ يَبْكِي صلی الله علیه و آله حَتَّى يَبْتَلَ مُصَلَّاهُ خَشْيَةً مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ غَيْرِ جُرْم»[۱۵]
«رسول خدا صلى الله علیه وآله، با این که جرم و گناهی نداشت، اما از خوف خداوند چنان در نماز مى گریست که مکان اقامه ی نماز، خیس مى شد»
امام صادق علیه السلام نیز می فرماید:
«وَ كَانَ صلی الله علیه و آله يَبْكِي حَتَّى يُغْشَى عَلَيْهِ فَقِيلَ لَهُ أَ لَيْسَ قَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَكَ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ قَالَ أَ فَلَا أَكُونُ عَبْداً شَكُور»[۱۶]
«پیامبر صلی الله علیه و آله چنان گریه می کرد که از حال می رفت، به ایشان عرض شد: مگر خداوند گناهان گذشته و آینده شما را نبخشیده است؟! فرمودند: آیا بنده ی شکرگزار نباشم؟»
-
انس با قرآن
پیامبر صلوات الله علیه و آله که قرآن را موهبتی الهی می داند،
«أُعْطِيتُ خَمْساً لَمْ يُعْطَهَا أَحَدٌ قَبْلِي جُعِلَتْ لِي الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً وَ نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ وَ أُحِلَّ لِيَ الْمَغْنَمُ وَ أُعْطِيتُ جَوَامِعَ الْكَلِمِ وَ أُعْطِيتُ الشَّفَاعَة»[۱۷]
«پنج چیز به من عطا شده است که به هیچ پیامبری قبل از من داده نشده است، زمین را برای من مسجد و طهور قرار داد، با ترسیدن دشمنان یاری شدم، غنائم برای من حلال شد و قرآن به من عطاء شد و شفاعت امتم به من داده شد»
به تکلیف خویش در مورد تلاوت قرآن اشاره نموده و می فرمایند:
«انَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَهَا وَ لَهُ كُلُّ شَيْءٍ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ وَأَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ»[۱۸]
«من مأمورم كه تنها پروردگار اين شهر را كه آن را مقدس شمرده پرستش کنم و هر چيزى از آن اوست و مأمورم كه از مسلمانان باشم و اين كه قرآن را بخوانم»
وظیفه و تکلیفی که خداوند متعال بر دوش حضرت نهاده و مکلف به انجام آن ساختند:
«وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا»[۱۹]
«و قرآن را شمرده شمرده بخوان»
اگر چه وجود نورانی آن حضرت صلی الله علیه و آله آیینه ی تمام نمای معارف قرآن بودند؛ بلکه مقام شان فراتر از حقیقت قرآن بود.
از عایشه نقل گردیده است:
«كانَ خُلقُه القُرآنَ»[۲۰]
«اخلاق و رفتار پیامبر صلی الله علیه و آله، قرآن بود»
-
توبه، استعاذه و استغفار
استغفار، استعاذه و طلب توبه از اموری است که لحظه لحظه ی زندگی رسول خدا صلی الله علیه و آله را در برگرفته است؛ چنان چه از فرزندشان امام صادق علیه السلام نقل شده است:
«كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ فِي كُلِ يَوْمٍ سَبْعِينَ مَرَّة»[۲۱]
«پیامبر صلی الله علیه و آله در هر روز هفتاد بار توبه می کرد»
این امام عظیم الشأن و بلند مرتبه در بیانی دیگر می فرمایند:
«كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله يَتَعَوَّذُ فِي كُلِّ يَوْمٍ مِنْ سِتِّ خِصَالٍ مِنَ الشَّكِ وَ الشِّرْكِ وَ الْحَمِيَّةِ وَ الْغَضَبِ وَ الْبَغْيِ وَ الْحَسَدِ»[۲۲]
«رسول خدا صلی الله علیه و آله در هر روز از شش چيز به خدا پناه مى برد، از شك، شرك، پایبند بودن به رسوم و عادات جاهلانه، خشم، ستم و حسد»
آن حضرت، همچنین پس از انجام هر نماز به درگاه خداوند متعال عرضه می داشتند:
«اللّهمّ إنّي أعوذ بك من البخل، و أعوذ بك من الجبن، و أعوذ بك من أن اردّ إلى أرذل العمر، و أعوذ بك من فتنة الدنيا، و أعوذ بك من عذاب القبر»[۲۳]
«بار خدايا! به تو پناه مى برم از بخل و به تو پناه مى برم از بُزدلى و به تو پناه مى برم از اين كه به فروترين روزهاى زندگى (پيرى و فرتوتى) باز گردانده شوم و به تو پناه مى برم از فتنه گرى دنيا و به تو پناه مى برم از عذاب قبر»
مطلبی که از حفص بن بختری این طور نقل شده است:
«إِنَّ رَسُولَ اللَّه صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ يَقُولُ بَعْدَ صَلَاةِ الْفَجْرِ- اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْكَسَلِ وَ الْبُخْلِ وَ الْجُبْنِ وَ ضَلَعِ الدَّيْنِ وَ غَلَبَةِ الرِّجَال»[۲۴]
«پيامبر صلّى اللّه علیه و آله بعد از نماز صبح می فرمودند: خدايا، همانا من به تو پناه مى برم از غم و اندوه و ناتوانى و كاهلى و بخل و بزدلى و سنگينىِ كمر شكنِ بارِ قرض و چيرگىِ مردمان (بر اثر هرج و مرج)»
و یا این ادعیه که از آن حضرت انشاء گردیده است:
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ وَ مِنْ قَلْبٍ لَا يَخْشَعُ وَ مِنْ نَفْسٍ لَا تَشْبَعُ وَ مِنْ دُعَاءٍ لَا يُسْمَعُ»[۲۵]
«خدایا به تو پناه می برم از دانشى كه سود نبخشد و دلى كه خاشع نباشد و جانى كه سير نگردد و دعايى كه شنيده نشود»
«اللّهمّ إنّي أعوذ بك من غلبة الدّين و غلبة العدوّ، و شماتة الأعداء»[۲۶]
«بار خدايا، از چيرگى قرض و چيرگى دشمن و دشمن شاد شدن به تو پناه مى برم»
-
توکل و استمداد از خداوند
پناه بردن به حریم امن الهی و مدد گرفتن از خداوند متعال در لحظات مختلف زندگی، به ویژه در سختی ها و دشواری های طاقت فرسا از ویژگی ها و خصائصی است که روح و جان رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله بدان آراسته می باشد.
«کانَ رَسُولُ الله صَلّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه، فَرَأَوْا مِنَ الْمُسْلِمِينَ غِرَّةً، فَجَاءَ رَجُلٌ حَتَّى قَامَ عَلَى رَأْسِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِالسَّيْفِ، فَقَالَ: مَنْ يَمْنَعُكَ مِنِّي؟ قَالَ: اللَّه، قَالَ فَسَقَطَ السَّيْفُ مِنْ يَدِهِ، قَالَ: فَأَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ السَّيْفَ فَقَالَ: مَنْ يَمْنَعُكَ مِنِّي ؟ قَالَ: كُنْ خَيْرَ آخِذٍ ، قَال: تَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ أَنِّي رَسُولُ اللَّهِ؟ قَالَ: لا، وَ لَكِنْ أُعَاهِدُكَ عَلَى أَنْ لا أُقَاتِلَكَ، وَ لا أَكُونُ مَعَ قَوْمٍ يُقَاتِلُونَكَ، فَخَلَّى سَبِيلَهُ، فَأَتَى أَصْحَابَهُ وَ قَالَ: جِئْتُكُمْ مِنْ عِنْدِ خَيْرِ النَّاسِ»[۲۷]
«[در غزوه غطفان پیامبر صلی الله علیه و آله برای شستن لباس و استراحت، مقداری از مسلمانان فاصله گرفته و در سایه درختی استراحت نمودند. ناگهان باران و سیلی جاری شد، به گونه ای که رودی پر آب، بین پیامبر صلی الله علیه و آله و مسلمانان فاصله انداخت] رئیس قبیله که مردی شجاع بود، خود را با شمشیر برهنه بالای سر پیامبر رساند و گفت: چه کسی است که تو را از دست من نجات دهد؟ حضرت فرمود: خداوند. ناگهان شمشیر از دست مرد افتاد. پیامبر صلی الله علیه و آله شمشیر را برداشته و فرمود: اکنون چه کسی است که جان تو را نجات دهد؟ عرض کرد: بزرگواری تو. پیامبر نیز او را بخشید. آن مرد شهادتین بر زبان جاری کرد و گفت: نه با تو می جنگم و نه با تو خواهم بود و نه با کسانی خواهم بود که با تو بجنگند؛ سپس راه خود را گرفت و نزد قومش برگشت و به قوم خود گفت: از نزد بهترین و بزرگوارترین مردم آمده ام»
امیرالمؤمنین علیه السلام نیز در روایتی استمداد جستن پیامبر صلی الله علیه و آله از خداوند متعال را این گونه بیان فرموده اند:
«يَقُولُ: اللَّهُمَّ أَنْتَ عِصْمَتِي وَ نَاصِرِي وَ مَانِعِي اللَّهُمَّ بِكَ أَحُولُ وَ بِكَ أُقَاتِلُ»[۲۸]
«[پیامبر صلی الله علیه و آله] عرضه می داشت: خدايا، تو نگهدارنده و يار و ياور من هستى. خدايا، به كمك تو يورش مى برم و با يارى تو مى جنگم»
آن حضرت، هم چنین می فرمایند:
«لَمَّا كَانَ يَوْمُ بَدْرٍ قَاتَلْتُ شَيْئاً مِنْ قِتَالٍ ثُمَّ جِئْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص أَنْظُرُ مَا صَنَعَ فَإِذَا هُوَ سَاجِدٌ يَقُولُ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ ثُمَّ رَجَعْتُ فَقَاتَلْتُ ثُمَّ جِئْتُ فَإِذَا هُوَ سَاجِدٌ يَقُول ذَلِكَ فَفَتَحَ اللَّهُ عَلَيْه»[۲۹]
«در روز جنگ بدر، کارزار کرده و به خدمت رسول اکرم صلی الله علیه و آله آمدم؛ حضرت را در حال سجده دیدم که می گفت: «یا حیّ، یا قیّوم». سپس به سمت کارزار رفته و دوباره برگشتم؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله را دیدم که در حالت سجده می گفت: «یا حیّ، یا قیّوم» پس خداوند، فتح و پیروزی را به ایشان کرامت فرمود»
-
دعا به درگاه خداوند
در سیره آن حضرت آمده است، دعایی مستمر و همیشگی به درگاه خداوند متعال داشتند:
«كانَ رَسُولُ اللّه صلّى اللّهُ عَليهِ و آلِهِ كَثيرُ الضَراعِة و الاِبتِهالِ إلى اللّهِ تَعالى، دائِمُ السُؤالِ مِنَ اللّهِ تَعالى، أَن يُزَيِّنَه بِمَحاسِنِ الادابِ وَ مَكارِمِ الأَخلاقِ، فَكانِ يَقُولُ في دُعائِهِ: «اللهُمّ حَسِّن خُلقى» وَ يَقُولُ: «اللّهُمّ جَنُّبني مُنكَراتِ الأَخلاقِ»[۳۰]
«رسول الله صلی الله علیه و آله براى حسن خلق خویش و دور شدن از اخلاق ناپسند به صورت مستمر دعا و تضرع به درگاه خداوند مى کرد و می گفت: خدایا اخلاقم را خوش بگردان؛ و عرضه می داشت: خدایا مرا از اخلاق بد و ناپسند دور فرما»
امام صادق علیه السلام دعای پیامبر صلی الله علیه و آله در نیمه های شب را از زبان ام سلمه این طور نقل کرده اند:
«فَفَقَدَتْهُ مِنَ الْفِرَاشِ فَدَخَلَهَا فِي ذَلِكَ مَا يَدْخُلُ النِّسَاءَ فَقَامَتْ تَطْلُبُهُ فِي جَوَانِبِ الْبَيْتِ حَتَّى انْتَهَتْ إِلَيْهِ وَ هُوَ فِجَانِبٍ مِنَ الْبَيْتِ قَائِمٌ رَافِعٌ يَدَيْهِ يَبْكِي وَ هُوَ يَقُولُ اللَّهُمَّ لَا تَنْزِعْ مِنِّيصَالِحَ مَا أَعْطَيْتَنِي أَبَدا اللَّهُمَّ لَا تُشْمِتْ بِي عَدُوّاً وَ لَا حَاسِداً أَبَداً اللَّهُمَّ وَ لَا تَرُدَّنِي فِي سُوءٍ اسْتَنْقَذْتَنِي مِنْهُ أَبَداً اللَّهُمَّ وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ أَبَداً قَالَ فَانْصَرَفَتْ أُمُّ سَلَمَةَ تَبْكِي حَتَّى انْصَرَفَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِبُكَائِهَا فَقَالَ لَهَا مَا يُبْكِيكِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ فَقَالَتْ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِمَ لَا أَبْكِي وَ أَنْتَ بِالْمَكَانِ الَّذِي أَنْتَ بِهِ مِنَ اللَّهِ قَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَكَ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ تَسْأَلُهُ أَنْ لَا يُشْمِتَ بِكَ عَدُوّاً أَبَداً وَ أَنْ لَا يَرُدَّكَ فِي سُوءٍ اسْتَنْقَذَكَ مِنْهُ أَبَداً وَ أَنْ لَا يَنْزِعَ مِنْكَ صَالِحاً أَعْطَاكَ أَبَداً وَ أَنْ لَا يَكِلَكَ إِلَى نَفْسِكَ طَرْفَةَ عَيْنٍ أَبَداً فَقَالَ يَا أُمَّ سَلَمَةَ وَ مَا يُؤْمِنُنِي وَ إِنَّمَا وَكَلَ اللَّهُ يُونُسَ بْنَ مَتَّى إِلَى نَفْسِهِ طَرْفَةَ عَيْنٍ وَ كَانَ مِنْهُ مَا كَان»[۳۱]
«ام سلمه در نيمه هاي شب بستر آن حضرت را خالي ديد، فكرى به خاطرش گذشت كه معمولاً از فكر زنان مى گذرد و به دنبال پيامبر گشت و ایشان را در گوشه اي از خانه ديد، در حالي که دست هاي مبارکش را بلند کرده، مي گريد و چنين دعا مي کند: خدايا، از من نستان هيچ گاه تمام خيرات و خوبي هايي که عنايت کرده اي. خدايا دشمنان و رشک ورزان مرا، شادکام مکن. خدايا، در بدي هايي که مرا از آن نجات دادي، ديگر واردم مساز. خدايا به اندازه چشم بر هم زدني، مرا به حال خود وامگذار. ام سلمه با ديدن اين صحنه و در حالي که مي گريست، بازگشت؛ اما صداي گريه، رسول خدا را متوجه او ساخت. حضرت خود را به ام سلمه رسانید و پرسيدند: چرا گريه مي کني؟ در پاسخ گفت: پدر و مادرم فداي تو باد، اي رسول خدا، چرا نگريم و حال آن که تو با آن مقام و شأن شامخي که در نزد خدا داري، اين چنين دست به دعا برداشته و گريه مي کني و آن جملات را بر زبان جاري مي نمايي. پیامبر فرمودند: اي ام سلمه، چه چيز مرا در امن و نجات قرار دهد و حال آن که يونس بن متی، لحظه اي به خود واگذار شد و برايش پيش آمد، آن چه پيش آمد»
-
شکر به درگاه خداوند
شکر به درگاه ربوبی در حالات و شرائط مختلف از دیگر ویژگی های رسول اعظم صلی الله علیه و آله می باشد.
امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند:
«كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله إِذَا وَرَدَ عَلَيْهِ أَمْرٌ يَسُرُّهُ قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى هَذِهِ النِّعْمَةِ وَ إِذَا وَرَدَ عَلَيْهِ أَمْرٌ يَغْتَمُ بِهِ قَالَ- الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى كُلِّ حَال»[۳۲]
«هر گاه امری رسول خدا صلى الله عليه و آله را شادمان و مسرور مي ساخت، مي فرمود: خدا را شكر بر اين نعمت و چون پيش آمدى مي كرد كه او را اندوهگين مي نمود، مي فرمود: خدا را شكر در هر حال»
[۲]. عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج۱، ص۳۱۸
[۳]. مزمل/۵
[۴]. انشراح/۳
[۵]. مزمل/۷
[۶]. مزمل/۸
[۷]. اسراء/۷۹
[۸]. مزمل/۲و۳و۴
[۹]. عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج۱، ص۳۱۸
[۱۰]. بحار الأنوار، ج۶۷، ص۴۰۰
[۱۱]. بحار الأنوار، ج۸۱، ص۲۴۸
[۱۲]. بحار الأنوار، ج۸۱، ص۲۴۸
[۱۳]. مصباح الشريعة، ص۱۷۰
[۱۴]. فضایل الخمسه، ج۱، ص۱۴۲
[۱۵]. سنن النبی،۳۲
[۱۶]. بحار الأنوار، ج۱۷، ص۲۵۷
[۱۷]. من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۲۴۰٫
[۱۸]. نمل/۹۱و۹۲
[۱۹]. مزمل/۴
[۲۰]. رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، ج۱، ص۱۵۸
[۲۱]. الكافي، ج۲، ص۴۳۸
[۲۲]. بحار الانوار، ج ۷۰، ص ۲۸۹
[۲۳]. المحجة البيضاء، ج۲، ص۳۳۱
[۲۴]. من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۳۳۵
[۲۵]. منية المريد، ص۲۱۰
[۲۶]. المحجة البيضاء، ج۲، ص۳۳۲
[۲۷]. البدایه والنهایه، ج ۴، ص۸۵
[۲۸]. سنن النبی، ص۸۶
[۲۹]. عمدة عيون صحاح الأخبار في مناقب إمام الأبرار، ص۳۰۱
[۳۰]. سنن النبی، ص۵۹
[۳۱]. بحار الانوار، ج۱۶، ص ۲۱۷
[۳۲]. الكافي، ج۲، ص۹۷
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!