گزارش تقریرات درس فقه آیت الله العظمی گلپایگانی (ره)
گزارشی از تقریرات آیت الله سید محمد شاهچراغی در درس فقه آیت الله العظمی گلپایگانی (ره)
********************
گزارش تقریرات درس فقه آیت الله العظمی گلپایگانی (ره)
حضور در درس خارج فقه آیۀ الله العظمی گلپایگانی رضوان الله علیه، از مهرماه سال ۱۳۴۰ تا پایان سال تحصیلی ۱۳۴۹ هجری شمسی از جمله دروسی است که آیۀ الله سید محمد شاهچراغی در مدت تحصیل و اقامت در شهر قم، از آن بهره مند گردیده اند.
از نکات مهم در این تلاش و مجاهدت علمی، تقریر منظم مطالب، توسط این شاگرد با استعداد و خوش قریحه می باشد که مشتمل بر چهل و دو دفتر و بیش از ۹۰۰ جلسه ی درس این مرجع عالی قدر شیعه گردیده است که به صورت دست نوشته موجود می باشد.
ایشان درباره ی ویژگی درس حضرت آیۀ الله گلپایگانی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند:
«در حوزه معروف بود، آیۀ الله العظمی گلپایگانی، فقیه، بلکه افقه هستند؛ از طرفی امتیاز درس ایشان، ساده و روان بودن و نیز شرکت تعداد محدود شاگردان بود که فرصت را برای استفاده ی بیش تر فراهم می ساخت»
آن چه در ادامه می آید، ابتدا گزارش مختصر و سپس گزارش تفصیلی عناوین مطالب هر یک از دفاتر می باشد که توسط مؤسسه پژوهشی بیت الهدی استخراج و تنظیم گردیده است.
————————————————–
«گزارش مختصر»
«کتاب الطهارۀ»
تاریخ درس: از مهر ماه سال ۱۳۴۰ تا فروردین ماه ۱۳۴۹ ه ش
متن درسی: کتاب شرایع الاسلام
تعداد دفاتر: ۴۰ [دفاتر ۴۰-۱]
تعداد جلسات: بیش از ۸۰۰ جلسه
تعداد صفحات: ۳۵۵۱ [غیر از دفاتر ۳۹ و ۴۰ که به عربی نوشته شده است]
«کتاب الحج»
تاریخ درس: از شهریور۱۳۴۹ ه ش تا اسفند ماه همان سال
متن درسی: کتاب شرایع الاسلام
تعداد دفاتر: ۲ [دفتر شماره ۴۱ و بخشی از دفتر ۴۲]
تعداد جلسات: ۸۳
تعداد صفحات: ۱۸۱
«کتاب الصلاۀ»
تاریخ درس: بهار ۱۳۵۰ ه ش
متن درسی: کتاب شرایع الاسلام
تعداد جلسات: ۳۵
تعداد دفاتر: بخشی از دفتر ۴۲
«گزارش تفصیلی»
«کتاب الطهارۀ»
متن درسی: شرایع الاسلام
دفتر اول
تعداد صفحات:۱۱۲
تعداد جلسات: ۲۹
تاریخ شروع: چهارشنبه ۲۳ ربیع الثانی ۱۳۸۱ه ق- ۱۴/۷/۱۳۴۰ ه ش
موضوعات:
– ماء المطر
– ماء الحمام
– ماء البئر
– حکم انائین مشتبهین بالنجاسه
– الماء المضاف موضوعا و حکما
دفتر دوم
تعداد صفحات: ۱۱۵
تعداد جلسات: ۲۸
تاریخ شروع: یکشنبه ۱۷ جمادی الثانی ۱۳۸۱ه ق- ۵/۹/۱۳۴۰ ه ش
موضوعات:
– حکم الماء المضاف
– حکم الماء المصعّد
– تطهیر آب مضاف
– حکم الغساله
– الماء المستعمل فی غسل الاخباث
– حکم الاسئار
دفتر سوم
تعداد صفحات: ۸۰
تعداد جلسات: ۱۵
تاریخ شروع: شنبه ۶ شعبان ۱۳۸۱ ه ق– ۲۳/۱۰/۱۳۴۰ ه ش
توضیحات: شرح مباحث «استنجاء ، سنن الخلوه و مکروهات الخلوه» در دفتر ثبت نشده و صفحات خالی، برای ثبت آن در نظر گرفته شده است.
موضوعات:
– حکم الاسئار
– موجبات الوضوء
– احکام الخلوه
– کیفیۀ التخلی
دفتر چهارم
تعداد صفحات: ۱۱۴
تعداد جلسات: ۲۹
تاریخ شروع: چهارشنبه ۵ ربیع الثانی ۱۳۸۲ ه ق – ۱۴/۶/۱۳۴۱ ه ش
موضوعات:
– کیفیۀ الوضوء
– فروض الوضوء
– النیه
دفتر پنجم
تعداد صفحات: ۱۱۳
تعداد جلسات: ۲۳……….
تاریخ شروع: یکشنبه ۲۱ جمادی الاولی ۱۳۸۲ ه ق – ۲۸/۷/۱۳۴۱ ه ش
توضیحات: حضرت آیت الله گلپایگانی رحمۀ الله علیه در تاریخ دوازدهم آذرماه و قبل از شروع درس، به مناسبت لغو مصوبه لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی توسط حکومت ستمشاهی ، سخنانی ایراد کرده اند.
موضوعات:
– فروض الوضوء
– تتمه مبحث النیه
– غسل الوجه
– غسل الیدین
– مسح الرأس
دفتر ششم
تعداد صفحات: ۹۴
تعداد جلسات: ۲۰
تاریخ شروع: سه شنبه ۶ رجب ۱۳۸۲ ه ق – ۱۳/۹/۱۳۴۱ ه ش
موضوعات:
– تتمه مبحث مسح الرأس
– مسح الرجلین
دفتر هفتم
تعداد صفحات: ۹۹
تعداد جلسات: ۲۱
تاریخ شروع: دوشنبه ۱۷ شعبان ۱۳۸۲ ه ق – ۲۳/۱۰/۱۳۴۱ ه ش
زبان نوشتار: فارسی
موضوعات:
– تتمه مبحث مسح الرجلین
– مسائل ثمانٍ
– وجوب الترتیب
– وجوب الموالات
دفتر هشتم
تعداد صفحات: ۹۶
تعداد جلسات: ۲۳
تاریخ شروع: دوشنبه ۱۹ ذی الحجه ۱۳۸۲ ه ق – ۲۳/۲/۱۳۴۲ ه ش
موضوعات:
– تتمه مبحث وجوب الموالات
– تعداد الغسلات
– کیفیۀ الغَسل المجزیّ به
– من کان علی بعض اعضائه جبائر (وضوی جبیره ای)
دفتر نهم
تعداد صفحات: ۱۱۵
تعداد جلسات: ۲۶
تاریخ شروع: سه شنبه ۱۹ جمادی الاولی ۱۳۸۳ ه ق – ۱۶/۷/۱۳۴۲ ه ش
توضیحات: در پایان این دفتر، مطالبی با موضوع «اعجاز قرآن و خاتمیت» آمده است.
موضوعات:
– تتمه مبحث وضوء الجبیره
– وجوب المباشره للوضوء
– حرمۀ مس الکتاب للمحدث
– حکم وضوء المسلوس و المبطون
– سنن الوضوء و کراهاته
– احکام الوضوء عند الشک
دفتر دهم
تعداد صفحات: ۱۱۲
تعداد جلسات: ۲۶
تاریخ شروع: سه شنبه ۹ رجب ۱۳۸۳ ه ق – ۵/۹/۱۳۴۲ ه ش
موضوعات:
– تتمه احکام الوضوء
دفتر یازدهم
تعداد صفحات: ۱۱۱
تعداد جلسات: ۲۲
تاریخ شروع: یکشنبه ۱۶ شوال ۱۳۸۳ ه ق – ۱۱/۱۲/۱۳۴۲ ه ش
توضیحات: در پایان این دفتر مطالبی با موضوع «اعجاز قرآن» آمده است.
موضوعات:
– تتمه احکام الوضوء
– اقسام غسل
– وجوب غسل الجنابه
– أسباب غسل الجنابه
– أحکام غسل الجنابه (ما یحرم علی المحدث)
دفتر دوازدهم
تعداد صفحات : ۶۱
تعداد جلسات: ۱۱
تاریخ شروع: یکشنبه ۶ ذی الحجه ۱۳۸۳ ه ق – ۳۰/۱/۱۳۴۳ ه ش
موضوعات:
– تتمه مبحث أحکام غسل الجنابه (ما یحرم علی المحدث)
دفتر سیزدهم
تعداد صفحات: ۱۱۵
تعداد جلسات: ۲۰
تاریخ شروع: شنبه ۲۸ ربیع الثانی ۱۳۸۴ ه ق – ۱۴/۶/۱۳۴۳ ه ش
موضوعات:
– واجبات الغسل
– وجوب النیّه
– وجوب استدامۀ النیّه
– وجوب غسل البشرۀ
– وجوب التخلیل
– وجوب مراعات الترتیب
– وجوب مراعات الموالات
– وجوب طهارۀ البدن
– وجوب المباشرۀ للغسل
– غسل الارتماسی
دفتر چهاردهم
تعداد صفحات: ۱۱۳
تعداد جلسات: ۱۵
تاریخ شروع: سه شنبه ۲۹ جمادی الاولی ۱۳۸۴ ه ق – ۱۴/۶/۱۳۴۳ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث غسل الارتماسی
– سنن الغسل
– مسائل ثلاث
– رؤیۀ المغتسل بللاً مشتبها
– حکم الحدث بین الغسل
دفتر پانزدهم
تعداد صفحات: ۱۹۳
تعداد جلسات: ۲۵
تاریخ شروع: شنبه ۲۵ جمادی الثانی ۱۳۸۴ ه ق – ۹/۸/۱۳۴۳ ه ش
توضیحات: هم زمان با تبعید امام خمینی قدس سره، درس آیۀ الله العظمی گلپایگانی به مدت بیست روز تعطیل گردیده و معظم له در تاریخ ۱۷رجب، مطالبی در این رابطه بیان می فرمایند.
موضوعات :
– تتمۀ مبحث حکم الحدث بین الغسل
– الفصل الثانی فی الحیض
– بیان الحیض
دفتر شانزدهم
تعداد صفحات: ۱۱۵
تعداد جلسات: ۱۹
تاریخ شروع: چهارشنبه ۱۵ شوال ۱۳۸۴ ه ق – ۲۸/۱۱/۱۳۴۳ ه ش
موضوعات:
– مسائل خمس
– المسألۀ الاولی : ترک الصلاۀ و الصوم برؤیۀ الدم
– المسألۀ الثانیه : رؤیۀ الدم قبل العاشر و بعده اذا انقطع الدم بعد الثالث
– المسألۀ الثالثه : لزوم الاستبراء اذا انقطع الدم قبل عشرۀ
دفتر هفدهم
تعداد صفحات: ۱۰۵
تعداد جلسات: ۱۶
تاریخ شروع: چهارشنبه ۲۰ ذی القعده ۱۳۸۴ ه ق – ۴/۱/۱۳۴۴ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ المسألۀ الثالثه : لزوم الاستبراء اذا انقطع الدم قبل عشرۀ
– سایر احکام الحائض التی لم تجئ فی الشرایع
دفتر هجدهم
تعداد صفحات: ۱۰۸
تعداد جلسات: ۲۱
تاریخ شروع: یکشنبه ۱۶ جمادی الاولی ۱۳۸۵ ه ق – ۲۱/۶/۱۳۴۴ ه ش
موضوعات:
– ما یتعلق بالحیض
– الرابع : حکم استماع العزائم
– الخامس : حکم وطی الحائض و سائر الاستمتاعات
– السادس : لایصح طلاق الحائض
– السابع : وجوب الغسل اذا طهرت و کیفیته
– الثامن : ما یستحب و ما یکره علی الحائض
– الفصل الثالث فی الاستحاضه
– بیان الاستحاضه
دفتر نوزدهم
تعداد صفحات: ۱۱۹
تعداد جلسات: ۲۴
تاریخ شروع: چهارشنبه ۲۴ جمادی الثانی ۱۳۸۵ ه ق – ۲۸/۷/۱۳۴۴ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث بیان الاستحاضه
– أقسام الاستحاضه
– مبتدئه و احکامها
دفتر بیستم
تعداد صفحات: ۱۰۴
تعداد جلسات: ۳۳
تاریخ شروع: شنبه ۱۰ شعبان ۱۳۸۵ ه ق – ۱۳/۹/۱۳۴۴ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث أقسام الاستحاضه
– ذات العادۀ و احکامها
– مسائل ثلاث
– المسألۀ الاولی : اذا کانت عادتها مستقرۀ وقتاً و عدداً
– المسألۀ الثانیۀ : حکم رؤیۀ الدم قبل العادۀ و فی العادۀ او فی العادۀ و بعدها
– المسألۀ الثالثه : حکم من کانت عادتها فی کل شهر مرۀ واحدۀ و رأت فی شهر مرتین
– المضطربۀ العادۀ و احکامها
– هنا مسائل ثلاث
– المسألۀ الاولی : لو ذکرت العدد و نسیت الوقت
– المسألۀ الثانیۀ : لو ذکرت الوقت و نسیت العدد
– المسألۀ الثالثه : لو نسیت الوقت و العدد جمیعاً
– احکام الاستحاضۀ (کثیره ، متوسطه ، قلیله)
– حکم وطی المستحاضۀ
دفتر بیست و یکم
تعداد صفحات: ۱۱۲
تعداد جلسات: ۲۷
تاریخ شروع: یکشنبه ۱۶ محرم ۱۳۸۶ ه ق – ۱۷/۲/۱۳۴۵ ه ش
موضوعات:
– الفصل الرابع فی النفاس
– بیان النفاس
– احکام النفاس
– الفصل الخامس فی أحکام الاموات
– الحکم الاول : ما یجب و ما یستحب و ما یکره فی الاحتضار
– الحکم الثانی : وجوب التغسیل
– من له ولایۀ التغسیل
دفتر بیست و دوم
تعداد صفحات: ۱۳
تعداد جلسات: ۴
تاریخ شروع: یکشنبه ۲۵ جمادی الاولی ۱۳۸۶ ه ق -۲۰/۶/۱۳۴۵ ه ش
موضوعات:
– الفصل الخامس فی أحکام الاموات
– الحکم الاول : ما یجب و ما یستحب و ما یکره فی الاحتضار
دفتر بیست و سوم
تعداد صفحات: ۱۱۹
تعداد جلسات: ۲۲
تاریخ شروع: شنبه ۲۳ جمادی الثانی ۱۳۸۶ ه ق – ۱۶/۷/۱۳۴۵ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث «من له ولایۀ التغسیل»
– مستثنیات وجوب التغسیل
– حکم تغسیل بعض المیّت
دفتر بیست و چهارم
تعداد صفحات: ۱۱۷
تعداد جلسات: ۲۷
تاریخ شروع: دوشنبه ۱ شعبان ۱۳۸۶ ه ق – ۲۳/۸/۱۳۴۵ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث « تغسیل بعض المیّت »
– واجبات الغسل
– کیفیّۀ أغسال الثلاثۀ
– سنن الغسل
– کراهات الغسل
– الحکم الثالث : وجوب التکفین
– واجبات التکفین
دفتر بیست و پنجم
تعداد صفحات: ۱۱۳
تعداد جلسات: ۳۱
تاریخ شروع: سه شنبه ۲۷ شوال ۱۳۸۶ ه ق – ۱۸/۱۱/۱۳۴۵ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث « واجبات التکفین»
– الرابع : وجوب الدفن
– فروض الدفن
– سنن الدفن و کراهاته
دفتر بیست و ششم
تعداد صفحات: ۳۴
تعداد جلسات: ۹
تاریخ شروع: شنبه ۱۸ محرم ۱۳۸۷ ه ق – ۹/۲/۱۳۴۶ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث «کراهات الدفن»
– الخامس فی اللواحق
– الاولی : محرمات الدفن
دفتر بیست و هفتم
تعداد صفحات: ۷۳
تعداد جلسات: ۱۸
تاریخ شروع: شنبه ۱۹ شوال ۱۳۸۷ ه ق -۳۰/۱۰/۱۳۴۶ ه ش
موضوعات:
– الرکن الثالث فی الطهارۀ الترابیۀ و النظر فی أطراف أربعه
– الطرف الثالث فی کیفیّۀ التیمّم
– واجبات التیمّم
دفتر ببیست و هشتم
تعداد صفحات: ۷۵
تعداد جلسات: ۱۷
تاریخ شروع: یکشنبه ۱۹ ذی القعده ۱۳۸۷ ه ق – ۲۹/۱۱/۱۳۴۶ ه ش
موضوعات:
– تتمۀ مبحث « واجبات التیمم»
– ما یستحب فی التیمم
– شرائط التیمم (طهارۀ الجسد، ضیق الوقت)
دفتر بیست و نهم
تعداد صفحات: ۶۷
تعداد جلسات: ۱۵
تاریخ شروع: شنبه ۱۶ ذی الحجه ۱۳۸۷ ه ق – ۲۶/۱۲/۱۳۴۶ ه ش
موضوعات:
– الطرف الرابع فی احکامه و هی عشره
– الاول : إجزاء الصلاۀ مع التیمّم
– الثانی : وجوب طلب الماء
– الثالث : من عَدِم الماء و ما یتیمّم به
– الرابع : حکم وجدان الماء قبل الدخول فی الصلاۀ أو حین الصلاۀ أو بعده
– الخامس :آثار التیمّم
– السادس : اذا اجتمع میت و محدث و جنب و الماء کاف لأحدهم فقط
– السابع : الجنب اذا تیمّم ثمّ أحدث
دفتر سی‌ام
تعداد صفحات: ۷۰
تعداد جلسات: ۱۸
تاریخ شروع: سه شنبه ۲۴ محرم ۱۳۸۸ ه ق – ۲/۱/۱۳۴۷ ه ش
موضوعات:
– الثامن : انتقاض التیمّم و عدمه
– التاسع : من کان بعض أعضائه مریضاً
– العاشر : استحباب التیمم لصلاۀ الجنازۀ
– الرکن الرابع فی النجاسات و أحکامها
– القول فی النجاسات و هی عشرۀ أنواع
– الاول و الثانی : البول و الغائط
– السادس و السابع : الکلب و الخنزیر
– الثامن : المسکرات
دفتر سی و یکم
تعداد صفحات: ۷۵
تعداد جلسات: ۱۸
تاریخ شروع: شنبه ۵ رجب ۱۳۸۸ ه ق – ۵/۷/۱۳۴۷ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث «الثامن: المسکرات»
– التاسع : الفقاع
دفتر سی و دوم
تعداد صفحات: ۷۶
تعداد جلسات: ۲۲
تاریخ شروع: شنبه ۲۲ شوال ۱۳۸۸ ه ق – ۲۴/۱۰/۱۳۴۷ ه ش
موضوعات:
– العاشر : الکافر
دفتر سی و سوم
تعداد صفحات: ۵۰
تعداد جلسات: ۱۴
تاریخ شروع: شنبه ۲۷ ذی القعده ۱۳۸۸ ه ق – ۲۶/۱۱/۱۳۴۷ ه ش
توضیحات: در پایان این دفتر مطالبی از سخنرانی مرحوم فلسفی در جلسه ختم آیۀ الله داماد رحمۀ الله علیه آمده است.
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث «العاشر: الکافر»
– القول فی أحکام النجاسات
– کیفیّۀ انتقال النجاسۀ
دفتر سی و چهارم
تعداد صفحات: ۴۳
تعداد جلسات: ۱۳
تاریخ شروع: یکشنبه ۱۸ محرم ۱۳۸۹ ه ق – ۱۷/۱/۱۳۴۸ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث « کیفیّۀ انتقال النجاسۀ»
– وجوب إزالۀ النجاسۀ
– ما یشترط له ازالۀ النجاسۀ
دفتر سی و پنجم
تعداد صفحات: ۷۵
تعداد جلسات: ۲۱
تاریخ شروع: شنبه ۹ صفر ۱۳۸۹ ه ق – ۵/۲/۱۳۴۸ ه
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث «ما یشترط له ازالۀ النجاسۀ»
– المعفوّ من النجاسات
– عصر الثیاب من النجاسات
دفتر سی و ششم
تعداد صفحات: ۷۱
تاریخ شروع: شنبه ۲۸ ربیع الاول ۱۳۸۹ ه ق – ۲۴/۳/۱۳۴۸ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث « عصر الثیاب من النجاسات»
– اذا جهل موضع النجاسه
– ما لاقی الکافر او الکلب او الخنزیر
– اذا أخلّ المصلی بازالۀ النجاسۀ
– اذا لم یعلم المصلی نجاسۀ ثوبه و علم بعد الصلاۀ او حینه
– مسألۀ ثوب المربیۀ للصبی
– اذا لم یعلم المصلّی ثوب المتنجس بعینه
– بیان المطهّرات
– الشمس
– النار
دفتر سی و هفتم
تعداد صفحات: ۷۴
تعداد جلسات: ۲۳
تاریخ شروع: چهارشنبه ۲۸ شوال ۱۳۸۹ ه ق – ۱۷/۱۰/۱۳۴۸ ه ش
موضوعات:
– النار (مبحث استحاله)
– الاسلام
– غیبۀ المسلم
– الارض
– ماء الغیث
دفتر سی و هشتم
تعداد صفحات: ۶۷
تعداد جلسات: ۲۳
تاریخ شروع: شنبه ۱۴ ذی الحجه ۱۳۸۹ ه ق – ۲/۱۲/۱۳۴۸ ه ش
موضوعات:
– تتمّۀ مبحث «ماء الغیث»
– نجاسۀ الغسالۀ
– حرمۀ الاکل و الشرب و سائر الاستعمالات فی آنیۀ الذهب و الفضّۀ و سائر المعادن
– حکم استعمال الجلود (مبحث سوق المسلمین)
دفتر سی و نهم
تعداد صفحات: ۶۴
موضوعات:
– الرکن الثالث فی الطهارۀ الترابیۀ
– الطرف الاول : فی ما یصح معه التیمم
– الطرف الثانی : فی ما یجوز التیمم به
دفتر چهلم
تعداد صفحات: ۴۴
موضوعات:
– الطرف الثانی : فی ما یجوز التیمم به
– الطرف الثالث : فی کیفیّۀ التیمّم
«کتاب الحج»
دفتر چهل و یکم
تعداد صفحات: ۱۸۱
تعداد جلسات: ۵۷
تاریخ شروع: یکشنبه ۴ رجب ۱۳۹۰ ه ق -۱۵/۶/۱۳۴۹ ه ش
موضوعات:
– فصل اول
– فور و تراخی وجوب حجّ
– فصل دوم : شرائط وجوب حجّۀ الاسلام
– شرط اول : کمال (بلوغ و عقل)
– حجّ صبیّ
– شرط دوم : حُرّیت
– شرط سوم : استطاعت
– حجّ بذلی
«کتاب الصلاه»
دفتر چهل و دوم
تعداد صفحات: ۱۷۴
تعداد جلسات: ۲۶ جلسه خارج فقه حج
۳۵ جلسه خارج فقه صلاۀ
موضوعات :
– تتمّۀ مبحث « شرط سوم : استطاعت»
– امکان سیر
– مباشرت و نیابت در حج
– معیار اسقاط تکلیف حج : دخول الحَرَم او الاحرام
– حج کافر
– فی من یجب علیه (شروط سبعه)
– فی مستثنیات صلاۀ الجمعه
– صلاۀ الجمعۀ للمسافر و المعذور
– حکم قیام الخطیب
– حکم قرائۀ سورۀ الجمعۀ و سورۀ المنافقون
– جهر و اخفات در قرائت صلاۀ الجمعۀ
– صلاۀ العیدین
– وجوب عینی یا کفایی صلاۀ عیدین
– شرائط وجوب صلاۀ العیدین
– اشتراط الوحدۀ فی صلاۀ العیدین
– حکم الخلل فی الصلاۀ
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!