۷-مهدویت / ویژگی اصحاب حضرت مهدی (عج)
آنانند راهبان شب و شيران روز و گوش به فرمان امام خويشند. ايشان چون مشعل هاي فروزانند كه دل هاي استوارشان بسان قنديل هاي نور در سينه هايشان آويخته است. اين مردان، تنها از خدا مي ترسند، فرياد «لا اله الا الله» و «الله اكبر» آنان بلند است، همواره شهادت و كشته شدن در راه خدا را آرزو مي كنند و شعار آنان «يالثارات الحسين» است…
**************************************************************************
پدید آورنده: سید علی شاهچراغی
دسته بندی: خطبه
«ویژگی اصحاب حضرت مهدی (عج)»
از جمله مطالب مربوط به مبحث مهدویت که در قرآن و روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام وارد گردیده است بیان نکاتی درباره ی یاران و اصحاب حضرت حجت عج الله فرجه الشریف و ویژگی های ایشان می باشد که شامل موضوعات مختلفی می گردد؛ مطالبی هم چون تعداد یاران آن حضرت عج الله فرجه الشریف که سیصد و سیزده نفر عنوان گردیده است و نیز این نکته که تعداد پنجاه نفر از ایشان را زنان تشکیل می دهند؛ هم چنین جوان بودن یاران آن حضرت عج الله فرجه الشریف، به مانند خود امام علیه السلام که سیمایی جوان دارند و نیز این مطلب که اصحاب حضرت در مکه گرد آمده و به ایشان خواهند پیوست و این شهر به مرکز آغاز حرکت انقلابی حضرت مهدی علیه السلام تبدیل خواهد شد. بر این اساس و به سبب اهمیت و فراوانی مطالبی که درباره اصحاب حضرت حجت علیه السلام وارد شده است لازم است به بیان برخی از این نکات از منظر آیات و روایات بپردازیم و مطالبی را ذکر نماییم:
قرآن و اصحاب حضرت حجت ارواحنا له الفدا
در بین آیات قرآن کریم که به مسأله ی مهدویت، تفسیر و تطبیق گردیده است، برخی در مورد حضرت مهدی علیه السلام، بعضی درخصوص قیام ایشان عج الله فرجه الشریف و برخی نیز به صفات و ویژگی های اصحاب حضرت پرداخته اند که از این طایفه، می توان به آیاتی از سوره مائده، نور، انبیاء، جمعه و … اشاره نمود که در ادامه می آید.
آیه ی ۵۴ سوره مائده
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ يُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ»
«اى كسانى كه ايمان آورده ايد؛ هر كس از شما، از آيين خود بازگردد،(به خدا زيانى نمى رساند؛ خداوند جمعيّتى را مى آورد كه آن ها را دوست دارد و آنان (نيز) او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر كافران سرسخت و نيرومندند؛ آن ها در راه خدا جهاد مى كنند، و از سرزنش هيچ ملامتگرى هراسى ندارند. اين، فضل خداست كه به هر كس بخواهد (و شايسته ببيند) مى دهد؛ و (فضل) خدا وسيع، و خداوند داناست»
این آیه شریفه بر اساس روایاتی که در تفسیر آن وارد گردیده است مطالب ارزشمندی را در اختیار ما قرار می دهد که می توان به موارد زیر اشاره نمود:
-
ارتباط و دوستی با خداوند
در تفاسیر روایی «فَسَوْفَ يَأْتِي اللّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ»[۱]
«به زودى خدا گروهى [ديگر] را مى آورد كه آنان را دوست مى دارد و آنان [نيز] او را دوست دارند»
به حضرت حجت علیه السلام و اصحاب ایشان تطبیق گردیده است؛ همانگونه که درباره اصحاب امام حسین علیه السلام آمده است: «رَضىَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عنْهُ» و جالب این جاست همان طور که در خصوص عبادت اصحاب سید الشهداء علیه السلام در شب عاشورا نقل گردیده است:« لَهُمْ دَوِيٌ كَدَوِيِّ النَّحْلِ» همین تعبیر در خصوص اصحاب امام زمان علیه السلام، در روایتی از امام صادق علیه السلام وارد شده است:
«لَا يَنَامُونَ اللَّيْلَ لَهُمْ دَوِيٌ فِي صَلَاتِهِمْ كَدَوِيِّ النَّحْلِ يَبِيتُونَ قِيَاماً عَلَى أَطْرَافِهِمْ»[۲]
«رادمردانی از ایشان [اصحاب ویژه حضرت مهدی علیه السلام]، شب هنگام نخوابند. زمزمه نمازشان چونان زمزمه زنبوران عسل، فضا را آکنده سازد. از شب تا صبح در حال قیام و رکوع و سجودند»
-
نرم خو با مؤمنان و نفوذ ناپذیر در برابر کافران
هم چون یاران پیامبر صلی الله علیه و آله که:
«أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ»[۳]
«بر كافران سختگير [و] با یک ديگر مهربانند»
یاران حضرت حجت علیه السلام:
«أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ»[۴]
«نسبت به مؤمنان متواضع و در برابر كافران سرسخت و نيرومندند»
-
جهاد در راه خدا
هم چنین این بخش از آیه ی شریفه که می فرماید: «يُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ » مبیّن صفت ارزشمند دیگری برای این بزرگواران می باشد و نشانه ای است بر خستگی ناپذیری ایشان در مسیر جهاد فی سبیل الله، زیرا فعل مضارع «یجاهدون» دلالت بر دوام و استمرار دارد.
-
مقاوم در برابر تهدیدات
ویژگی دیگری که برای اصحاب حضرت مهدی علیه السلام از این آیه ی شریفه ثابت می گردد شجاعت و دلیری است، زیرا خداوند در این آیه ی شریفه می فرماید: «از سرزنش سرزنشکنندگان، واهمه ندارند»؛ مطلبی که در حدیث امام صادق علیه السلام این گونه آمده است:
«رِجَالٌ كَأَنَّ قُلُوبَهُمْ زُبَرُ الْحَدِيدِ لَا يَشُوبُهَا شَكٌ فِي ذَاتِ اللَّهِ»[۵]
«ومرداني است که دل هاشان پاره هاي آهن است. در دل اين مردان شک در ذات الهي راه نيافته است»
و در بیانی دیگر می فرماید:
«رِجَالٌ لَا يَنَامُونَ اللَّيْلَ»[۶]
«مردانی که شب زنده دارند»
و نیز این تعبیر رسا:
«قَدْ خَرَجُوا مِن غاباتِهِم»[۷]
«هم چون شیرانی هستند که از بیشه ها خارج شده اند»
«رُهْبَانٌ بِاللَّيْلِ لُيُوثٌ بِالنَّهَارِ هُمْ أَطْوَعُ لَهُ مِنَ الْأَمَةِ لِسَيِّدِهَا كَالْمَصَابِيحِ كَأَنَّ قُلُوبَهُمُ الْقَنَادِيلُ وَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ مُشْفِقُونَ يَدْعُونَ بِالشَّهَادَةِ وَ يَتَمَنَّوْنَ أَنْ يُقْتَلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ شِعَارُهُمْ يَا لَثَارَاتِ الْحُسَيْنِ»[۸]
«آنانند راهبان شب و شيران روز و گوش به فرمان امام خويشند. ايشان چون مشعل هاي فروزانند كه دل هاي استوارشان بسان قنديل هاي نور در سينه هايشان آويخته است. اين مردان، تنها از خدا مي ترسند، فرياد «لا اله الا الله» و «الله اكبر» آنان بلند است، همواره شهادت و كشته شدن در راه خدا را آرزو مي كنند و شعار آنان «يالثارات الحسين» است»
آیه ۵۵ سوره مبارکه ی نور
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُون»[۹]
«خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده اند وعده مى دهد كه قطعاً آنان را حكمران روى زمين خواهد كرد، همان گونه كه به پيشينيان آنها خلافت روى زمين را بخشيد؛ و دين و آيينى را كه براى آنان پسنديده، پابرجا و ريشه دار خواهد ساخت؛ و ترس شان را به امنيّت و آرامش مبدّل مى كند، آن چنان كه تنها مرا مى پرستند و چيزى را شريك من نخواهند ساخت. و كسانى كه پس از آن كافر شوند، آن ها فاسقانند»
این آیه ی شریفه نیز در تفاسیر روایی به حضرت قائم عج الله فرجه الشریف و اصحاب ایشان تطبیق و تفسیر گردیده است.
آیه ۱۰۵ سوره مبارکه انبیاء
«وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ»
«و در حقيقت در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد»
آیه سوم سوره مبارکه جمعه
«وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»[۱۰]
«و[نيز بر جماعت هايى] ديگر از ايشان كه هنوز به آنها نپيوسته اند و اوست ارجمند سنجيده كار»
هنگامی که این آیه ی مبارکه نازل گردید، اصحاب از تفسیر آن پرسیدند، حضرت رسول صلی الله علیه و آله دست مبارک خویش را به شانه سلمان زده و فرمودند:
«وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوْ كَانَ الْإِيمَانُ بِالثُّرَيَّا لَتَنَاوَلَهُ رِجَالٌ مِنْ هَؤُلَاءِ»[۱۱]
«قسم به کسی که جانم به دست اوست، اگر ايمان در ثريا باشد، مردانى از فارس بدان دست پیدا خواهند کرد»
مطلبی که در روایت امام صادق علیه السلام با بیانی دیگر مورد تأکید قرار گرفته است:
«عَنْ عَفَّانَ الْبَصْرِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ لِي أَ تَدْرِي لِمَ سُمِّيَ قُمَ قُلْتُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنْتَ أَعْلَمُ قَالَ إِنَّمَا سُمِّيَ قُمَّ لِأَنَّ أَهْلَهُ يَجْتَمِعُونَ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ يَقُومُونَ مَعَهُ وَ يَسْتَقِيمُونَ عَلَيْهِ وَ يَنْصُرُونَهُ»[۱۲]
«عفان بصری مى گويد: امام صادق علیه السلام به من فرمود: آيا مى دانى علت ناميده شدن اين شهر به قم چيست؟ عفان عرض كرد: خدا و رسولش و شما داناتريد. امام فرمود: اين شهر قم نام گذارى شد، چون مردمش با قائم آل محمد صلی الله علیه و آله اجتماع و با او قيام و براى او استقامت مى كنند و ياريش مى نمايند»
روایات و برخی از صفات اصحاب
بیان ویژگی ها و خصوصیات یاران حضرت در برخی از احادیث نیز آمده است که به تعدادی از این روایات اشاره می نماییم:
-
شجاعت و دلیری
امام باقرعلیه السلام درباره شجاعت و دلیری اصحاب و یاران امام عصر عج الله فرجه الشریف می فرماید:
«فَإِذَا وَقَعَ أَمْرُنَا وَ جَاءَ مَهْدِيُّنَا كَانَ الرَّجُلُ مِنْ شِيعَتِنَا أَجْرَى مِنْ لَيْثٍ وَ أَمْضَى مِنْ سِنَانٍ يَطَأُ عَدُوَّنَا بِرِجْلَيْهِ وَ يَضْرِبُهُ بِكَفَّيْهِ وَ ذَلِكَ عِنْدَ نُزُولِ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ فَرَجِهِ عَلَى الْعِبَاد»[۱۳]
«هر گاه زمام امور به دست ما بیفتد و مهدی ما بیاید، هر یک از شیعیان ما، کاری تر از شیر و برنده تر از شمشیر خواهند شد. دشمنان ما را به زیر پا می گذارند و با دست آنان را می کوبند و در این هنگام است که رحمت خداوند فرود آید و بر بندگانش گشایش خدا نازل شود»
و در بیانی از امام سجاد علیه السلام می خوانیم:
«إِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَذْهَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ شِيعَتِنَا الْعَاهَةَ وَ جَعَلَ قُلُوبَهُمْ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ وَ جَعَلَ قُوَّةَ الرَّجُلِ مِنْهُمْ قُوَّةَ أَرْبَعِينَ رَجُلًا وَ يَكُونُونَ حُكَّامَ الْأَرْضِ وَ سَنَامَهَا»[۱۴]
«هنگامى كه قائم ما قيام كند، خداى عزّ و جلّ از شيعه ما آفت را برطرف سازد و دل هايشان را هم چون پاره هاى آهن كند و نيروى هر مرد از آنان را به اندازه نيروى چهل مرد قرار دهد و آنان فرمان روايان و بزرگان روى زمين خواهند بود»
امیرالمؤمنین علیه السلام نیز می فرماید:
«شِعارُهم: أَمِت، أًمِت. لَا يُبَالُونَ فِي اللَّهِ لومۀَ لائِمٍ»[۱۵]
«شعار آنها «أمِت»، «أمِت» است؛ از ملامت و سرزنش در راه خدا باكى ندارند»
-
بصیرت و آگاهی
در روایتی از امیرالمؤمنین علیه السلام آگاهی و بصیرت از ویژگی ها و صفات اصحاب حضرت حجت عج الله فرجه الشریف معرفی شده است:
«وَيْحاً لِلطَّالَقَانِ فَإِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِهَا كُنُوزاً لَيْسَتْ مِنْ ذَهَبٍ وَ لَا فِضَّةٍ وَ لَكِنْ بِهَا رِجَالٌ مُؤْمِنُونَ عَرَفُوا اللَّهَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَ هُمْ أَيْضاً أَنْصَارُ الْمَهْدِيِّ فِي آخِرِ الزَّمَانِ»[۱۶]
«خوشا به حال طالقان، همانا براي خداوند در طالقان گنج هايي است که از طلا ونقره نيست، بلکه در آن جا مرداني هستند که خدا را چنان که حقّ معرفت اوست، شناخته اند وآنان از ياوران مهدي(عليه السلام) هستند»
-
مطیع امام علیه السلام
ولایت پذیری و اطاعت از رهبری از خصائص ممتاز اصحاب حضرت مهدی عج الله فرجه الشریف می باشد که در روایت امام صادق علیه السلام در خصوص یاران طالقانی آن حضرت این چنین آمده است:
«هُمْ أَطْوَعُ لَهُ مِنَ الْأَمَةِ لِسَيِّدِهَا»[۱۷]
«اطاعت پذيرتر از کنيز به سرور خويشند»
-
جوان
امیرالمؤمنین علیه السلام در این زمینه می فرماید:
«أَصْحَابُ الْمَهْدِيِ شَبَابٌ لَا كُهُولَ فِيهِمْ إِلَّا مِثْلَ كُحْلِ الْعَيْنِ وَ الْمِلْحِ فِي الزَّادِ وَ أَقَلُّ الزَّادِ الْمِلْحُ»[۱۸]
«یاران مهدى عج الله فرجه الشریف جوان اند و کهن سالان در میان آنان نیست مگر مانند سرمه ی چشم و نمک در غذا و کم ترین ماده در غذا، نمک است»
[۱]. مائده/۵۴
[۲]. بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۸
[۳]. فتح/۲۹
[۴]. مائده/۵۴
[۵]. بحار الأنوار، ج۵۲، ص۳۰۸
[۶]. همان
[۷]. إلزام الناصب في إثبات الحجة الغائب، ج۲، ص۱۶۵
[۸]. بحار الأنوار، ج۵۲، ص۳۰۸
[۹]. نور/۵۵
[۱۰]. جمعه/۳
[۱۱]. قاموس قرآن، ج۴، ص۲۹۸
[۱۲]. بحار الأنوار، ج۵۷، ص۲۱۶
[۱۳]. بحار الأنوار، ج۲، ص۱۹۰
[۱۴]. بحار الأنوار، ج۵۲، ص۳۱۷
[۱۵]. التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، ص۱۳۸
[۱۶]. بحار الانوار، ج۵۱، ص۸۷
[۱۷]. بحار الأنوار، ج۵۲، ص۳۰۸
[۱۸]. همان، ص۳۳۴
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!