۱-سبک زندگی دینی در سیره نبوی / مقدمه
هدف در این نوشتار بر اساس توصیه ی رهبری معظم انقلاب، به فضل الهی بیان سلسله مطالبی در باب سبک زندگی دینی با استفاده از زندگانی حیات بخش نبی مکرم اسلام صلوات الله علیه و آله می باشد که در ضمن اصولی مطرح می گردد؛ قوانینی که اگر به طور صحیح به اجرا درآید، زندگی یکایک افراد در جامعه شکوفا شده و مفهوم واقعی خود را پیدا خواهد کرد و بسیاری از معضلات و نابسامانی ها برطرف می گردد…
*************************************************************************
پدید آورنده: سید علی شاهچراغی
دسته بندی: خطبه
«سبک زندگی دینی در سیره نبوی»
مقدمه:
مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته، در سفر پر بار خویش به استان خراسان شمالی، هم چنین در جمع ائمه جمعه کشور و نیز دانشجویان و برخی از فعالان فرهنگی، موضوع بسیار مهمی را مطرح نمودند که با عنوان «سبک زندگی دینی» در فرهنگ عمومی کشور ما وارد گردید و مباحث متعددی را به خود اختصاص داد. ایشان در این مبحث و به منظور طرح موضوع به بیش از چهل مشکل در سبک زندگی اشاره فرمودند که جامعه ی کنونی ما با آن مواجه می باشد و از آن رنج می برد که جهت برطرف شدن این معضلات و موانع می باید فرهنگ سازی دقیق صورت گیرد و کارشناسان دینی نسبت به آن اهتمام نمایند.
مشکلات و موضوعاتی هم چون فرهنگ صرفه جویی، وجدان کاری، روحیه انضباط فردی و اجتماعی، روحیه احترام به قانون، الگوی خانواده اسلامی – ایرانی، تعاملات اعضای خانواده با یکدیگر، تعامل پدر با فرزندان و تعامل فرزندان با پدر و مادر، ازدواج ساده و آسان، توجه به صله رحم، تربیت دینی جوانان، تقویت امید، ارتباط صمیمی مردم با یکدیگر، ترویج فرهنگ اطعام و گستردن سفره های ساده و نیز سئوالاتی از این قبیل: «چرا فرهنگ کار جمعی در ایران ضعیف است؟ چرا در روابط اجتماعی حقوق متقابل رعایت نمی شود؟ چرا در برخی مناطق، طلاق زیاد شده است؟ چرا در فرهنگ رانندگی انضباط لازم رعایت نمی شود؟ الزامات آپارتمان نشینی چیست؟ آیا این الزامات رعایت می شود؟ الگوی تفریح سالم چیست؟ آیا در معاشرت های روزانه، همیشه به هم راست می گوییم؟ دروغ در جامعه چقدر رواج دارد؟ علت برخی از پرخاش گری ها و نابردباری ها در روابط اجتماعی چیست؟ طراحی لباس و معماری شهرها تا چه میزان با موازین دینی مطابقت دارد؟ آیا در رسانه های جمعی حقوق افراد رعایت می شود؟ علت بروز بیماری خطرناک قانون گریزی در برخی از بخش ها چیست؟ چقدر وجدان کاری و انضباط اجتماعی داریم؟ توجه به کیفیت در تولیدات داخلی چقدر است؟ چرا برخی حرف ها و ایده های خوب در حد حرف و رؤیا باقی می ماند؟ چرا ساعات کار مفید در دستگاه ها کم است؟ چه کنیم تا ریشه ربا برچیده شود؟ آیا حقوق متقابل زن و شوهر و فرزندان در خانواده ها به طور کامل رعایت می شود؟ چرا مصرف گرایی برای برخی از طبقات جامعه افتخار شده است؟ چه کنیم تا زن، هم کرامت و عزت خانوادگی اش حفظ شود و هم بتواند وظایف اجتماعی خود را انجام دهد؟»
هدف در این نوشتار بر اساس توصیه ی رهبری معظم انقلاب، به فضل الهی بیان سلسله مطالبی در باب سبک زندگی دینی با استفاده از زندگانی حیات بخش نبی مکرم اسلام صلوات الله علیه و آله می باشد که در ضمن اصولی مطرح می گردد؛ قوانینی که اگر به طور صحیح به اجرا درآید، زندگی یکایک افراد در جامعه شکوفا شده و مفهوم واقعی خود را پیدا خواهد کرد و بسیاری از معضلات و نابسامانی ها برطرف می گردد.
بر این اساس، تنطیم مطالب بر طبق روش و سبک زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله صورت پذیرفته است تا با الگو گرفتن از سیره و روش آن بزرگوار، زندگی خویش را بنا گذارده و چیزی از خود نگفته باشیم.
همین امر نیز موجب گردیده است تا سلسله مطالبی که در ادامه می آید را «سبک زندگی دینی در سیره نبوی» بنامیم؛ شخصیت ممتاز و بی بدیلی که قرآن کریم با این بیان رسا بر عظمت و رفعت اخلاقی ایشان مهر تأیید زده است:
«وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظيم»[۱]
«و راستى كه تو را خويى والاست»
و انسان ها را به این گونه زندگی دعوت نموده و پذیرش و عمل به دستورات رسول اکرم صلی الله علیه و آله و بازگشت به سنت ایشان را توصیه می نماید:
«لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَه»[۲]
«قطعاً براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست»
و نیز این آیه ی شریفه:
«وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا»[۳]
«و آن چه را فرستاده [او] به شما داد آن را بگيريد و از آن چه شما را بازداشت بازايستيد»
همچنین آیه ی مبارکه ی بیست و چهارم سوره مبارکه انفال:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَجِيبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُم لِمَا يُحْيِيكُمْ»[۴]
«اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چون خدا و پيامبر، شما را به چيزى فراخواندند كه به شما حيات مى بخشد، آنان را اجابت كنيد»
و ثمره عمل به این دستورات را دست یابی به حیات طیبه بر می شمارد:
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاه طَيِّبَه»[۵]
«هر كس از مرد يا زن، كار شايسته كند و مؤمن باشد قطعاً او را با زندگى پاكيزه اى، حيات [حقيقى] بخشيم»
زندگی سراسر خیر و برکتی که حیات و ممات آن با مشی خاتم پیامبران و عترت آن حضرت مطابق می گردد؛ همان مقام و جایگاهی که در زیارت عاشورا، از خداوند متعال طلب می نماییم:
«الّلهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد»[۶]
«پرودگارا! مرا به آيين محمد و آل اطهارش زنده بدار و گاه رحلت هم به آن آيين بميران»
و خواسته ی حضرت سجّاد علیه السلام در این فراز از دعای عرفه:
«الّلهمّ… فَأَحْیِنِی حَیَاةً طَیّبَةً تَنْتَظِمُ بِمَا أُرِیدُ، وَ تَبْلُغُ مَا أُحِبّ مِنْ حَیْثُ لَا آتِی مَا تَکْرَهُ، وَ لَا أَرْتَکِبُ مَا نَهَیْتَ عَنْهُ، وَ أَمِتْنِی مِیتَةَ مَنْ یَسْعَى نُورُهُ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ.»[۷]
«خداوندا… پس مرا به زندگانى پاکیزه اى زنده بدار که به دل خواهم انتظام پذیرد، و مرا به آن چه دوست دارم منتهى شود، از رهگذرى که ناپسند تو را در آن بجا نیاورم و آن چه را که تو از آن نهى کرده اى مرتکب نشوم و بمیران مانند مردن کسى که نورش در پیش رویش و از سمت راستش روان گردد»
این مطلب را نیز متذکر می شویم که آثار و مطالب سیره نویسان و محققان از قرن اول هجری تاکنون درباره شخصیت، رفتار، گفتار و نیز کردار پیامبر صلی الله علیه و آله، باعث گردیده است تا نکات ارزشمندی در مورد جزئی ترین حالات زندگی پیامبر صلوات الله علیه و آله در اختیار علاقه مندان به آن وجود مقدس باشد؛ از کیفیت و چگونگی غذا خوردن پیامبر صلی الله علیه و آله، راه رفتن، صحبت کردن، خوابیدن، بیدار شدن، سخن گفتن و معاشرت با مردم و خانواده، دید و بازدید ها، نشست و برخاست ها، رفتن به مسجد، رفتار آن حضرت در میدان جنگ، تا سفرها و ده ها موضوعی که به فضل الهی به برخی از آن ها اشاره ای خواهیم داشت.
هم چنین لازم به ذکر است، گرچه در خصوص سیره و زندگانی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله ده ها کتاب به رشته تحریر در آمده است که در دسترس علاقه مندان می باشد، اما از منابع بسیار ارزشمندی که در این زمینه می تواند مورد استفاده ی اهل تحقیق قرار گیرد، کتاب «الشمائل المحمدیه» از قدیمی ترین کتب در این خصوص می باشد. هم چنین کتاب «کحل البصر فی سیرۀ سید البشر» تألیف مرحوم شیخ عباس قمی، منبعی مطمئن و مفید محسوب می گردد. کتاب گران سنگ دیگری که در سال های اخیر منتشر گردیده است، اثر ارزشمند مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله با عنوان «سنن النبی» است که هشتصد حدیث درباره ی سیره نبی مکرم اسلام در آن گرد آوری شده است.
[۱]. القلم/۴
[۲]. احزاب/۲۱
[۳]. حشر/۷
[۴]. انفال/۲۴
[۵]. نحل/۹۷
[۶]. مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا
[۷]. صحیفه سجادیه، دعای ۴۷
دیدگاه خود را ثبت کنید
Want to join the discussion?Feel free to contribute!